สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

ผ้าไหมไทยเป็นภูมิปัญญาพื้นบ้านที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงทรงฟื้นฟูตั้งแต่ปี พ.ศ. 2513 เพื่อสร้างอาชีพและรายได้แก่ราษฎรภายใต้มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ อีกทั้งทรงเผยแพร่ความงดงามของผ้าไทยสู่สากล จนเป็นที่รู้จักทั่วโลก ต่อมา กรมการพัฒนาชุมชนร่วมกับสภาสตรีแห่งชาติ จัดโครงการ “สืบสาน อนุรักษ์ศิลป์ผ้าถิ่นไทย ดำรงไว้ในแผ่นดิน” ส่งเสริมให้ประชาชนสวมใส่ผ้าไทยอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2 วัน ก่อให้เกิดกระแสอนุรักษ์และพัฒนาผ้าไทยให้ร่วมสมัยอย่างกว้างขวาง.

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงห่วงใยความเป็นอยู่และสุขภาพของราษฎร โดยเฉพาะในถิ่นทุรกันดาร จึงทรงริเริ่มและสนับสนุนโครงการสาธารณสุขมากมาย เช่น หน่วยแพทย์พระราชทาน และการสานต่อโครงการหมอหมู่บ้าน เพื่อให้ชาวบ้านมีความรู้ดูแลสุขภาพตนเอง อีกทั้งยังทรงรับผู้ป่วยยากไร้ไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์ ในช่วงการระบาดของโควิด-19 พระองค์ยังพระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์และอุปกรณ์ PAPR แก่โรงพยาบาลทั่วประเทศ เพื่อปกป้องบุคลากรทางการแพทย์อย่างต่อเนื่อง

พระราชดำรัส “พระเจ้าอยู่หัวเป็นน้ำ ฉันจะเป็นป่า” สะท้อนพระราชปณิธานของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในการอนุรักษ์ป่าและต้นน้ำ เพื่อสนับสนุนการพัฒนาแหล่งน้ำของในหลวงรัชกาลที่ 9 พระองค์ทรงริเริ่ม “โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่” เมื่อปี พ.ศ. 2534 ที่บ้านห้วยไม้หก จ.เชียงใหม่ เพื่อให้คนอยู่ร่วมกับป่าอย่างยั่งยืน โดยส่งเสริมการฟื้นฟูป่า การทำเกษตรที่ไม่ทำลายป่า และจัดหาแหล่งน้ำให้เพียงพอ โครงการประสบความสำเร็จและขยายผลไปยังหลายจังหวัดทั่วประเทศ

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมไทย โดยเฉพาะ “โขน” ศิลปะการแสดงชั้นสูงของชาติ ทรงมีพระราชเสาวนีย์ให้ศึกษาฟื้นฟูการแสดงและเครื่องแต่งกายโขนตามแบบโบราณ พร้อมพัฒนาให้ร่วมสมัย ก่อเกิด “โขนพระราชทาน” เรื่องรามเกียรติ์ ชุดศึกพรหมาศ พ.ศ. 2552 ซึ่งได้รับเสียงชื่นชมอย่างสูง และจัดแสดงต่อเนื่องจนปัจจุบัน โขนไทยจึงกลับมาโดดเด่นจนยูเนสโกประกาศขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติในปี พ.ศ. 2561

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงห่วงใยความเป็นอยู่และสุขภาพของราษฎร โดยเฉพาะในถิ่นทุรกันดาร จึงทรงริเริ่มและสนับสนุนโครงการสาธารณสุขมากมาย เช่น หน่วยแพทย์พระราชทาน และการสานต่อโครงการหมอหมู่บ้าน เพื่อให้ชาวบ้านมีความรู้ดูแลสุขภาพตนเอง อีกทั้งยังทรงรับผู้ป่วยยากไร้ไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์ ในช่วงการระบาดของโควิด-19 พระองค์ยังพระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์และอุปกรณ์ PAPR แก่โรงพยาบาลทั่วประเทศ เพื่อปกป้องบุคลากรทางการแพทย์อย่างต่อเนื่อง

พระราชดำรัส “พระเจ้าอยู่หัวเป็นน้ำ ฉันจะเป็นป่า” สะท้อนพระราชปณิธานของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในการอนุรักษ์ป่าและต้นน้ำ เพื่อสนับสนุนการพัฒนาแหล่งน้ำของในหลวงรัชกาลที่ 9 พระองค์ทรงริเริ่ม “โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่” เมื่อปี พ.ศ. 2534 ที่บ้านห้วยไม้หก จ.เชียงใหม่ เพื่อให้คนอยู่ร่วมกับป่าอย่างยั่งยืน โดยส่งเสริมการฟื้นฟูป่า การทำเกษตรที่ไม่ทำลายป่า และจัดหาแหล่งน้ำให้เพียงพอ โครงการประสบความสำเร็จและขยายผลไปยังหลายจังหวัดทั่วประเทศ
© Huahin School 2025